СТАРТ старт (1. спортдин акъажунар, мес. чукурун, сирнав авун башламишиз сигнал гайи вахт, бащламишун. 2. акъажунра кар, мес. чукурун, сирнав башламишзавай чка, цIар. 3. самолёт цавуз экъечIиз башламишай вахт, башламишун).
СТАРТЕР стартер (1. спортда акъажунар башламишуниз сигнал гудай кас. 2. тех. автомобилдин ва я самолётдин мотор автоматически худа твадай алат).
СТАРТОВАТЬ сов. и несов, старт башламишун, юзун башламишун, рекье гьатун (спортда чукурдайбру чукуриз башламишун, я автомобиль рекье гьатун, я самолёт цавуз экъечIун).
СТАРУХА къари, кьуьзуь дишегьли.
СТАРУШЕЧИЙ кьаридин; къаридин хьтин.
СТАРУШКА см. старуха.
СТАРЧЕСКИЙ 1. кьуьзуьдан; кьуьзуьдан хьтин. 2. кьуьзуьвилин.
СТАРШИЙ 1. чIехи; старший брат чIехи стха; старшие чIехибур. 2. старший (къуллугъдал, амайбрулай чIехиди, са кьадар ксарин кьил); старший агроном старший агроном 3. вини, вине авай (мес. школада класс).
СТАРШИНА м 1. ист. кавха, юзбаши; волостной старшина волостдин кавха. 2. ист. старшина (са тешкилатдин хкягъай кьил). 3. воен. старшина (кьушунда, я флотда гъвечIи командиррикай садан тIвар).
СТАРШИНСТВО мн. нет чIехивал (яшдиз, мертебадиз ва я къуллугъдиз килигна).
СТАРЫЙ 1. кьуьзуь; старый человек кьуьзуь кас. 2. цIуру. 3. виликан, цIуру. ♦ по-старому виликди хьиз, виликан тегьерда, цIуру тегьерда; стар и мал ва я старый и малый гъвечIи чIехи вири; кьуьзуь жегьил вири; Старый свет Европани, Азияни Африка (Америка квачиз).
^ СТАРЬЕ мн. нет, разг. цIуру затIар.
СТАРЬЕВЩИК цIуру затIарин алверчи (цIуру парталар ва маса затIар маса къачуз гун хъийидай кас).
СТАСКИВАТЬ несов., см. стащить.
СТАСОВАТЬ акадрун (къумар къугъвадайла чарар).
СТАТИКА мн. нет статика (1. теоретический механикадин са хел. 2. секинвилин, юзан тийизвай, гьерекатсузвилин гьал).
СТАТИСТИК статистик (статистакадин специалист).
СТАТИСТИКА мн. нет статистика (1. инсанрин общество ва халкьдин майишат вилик финифин карда кьадаррин жегьетдай дегишвилер гьисабдиз къачудай, ахтармишдай илим. 2. гзаф жезвай гьар са вакъиадин, гьалдин, кардин кьадарар гьисабдиз къачун)
СТАТИСТИЧЕСКИЙ статистикадин; статистические данные статистикадин малуматар.
^ СТАТНЫЙ шумал, иер кIалуб авай, шумал буй авай.
СТАТСКИЙ уст., см. штатский. ♦ статский советник статский советник (революциядилай вилик граждан къуллугъдал алайбрукай бязибрун чин, гьа чин авай кас).
СТАТУС-КВО нескл. статус-кво (са тайин вахтунилай вилик; мес. дяведилай вилик, авазвай, хьайи гьал); сохранить статус-кво статус-кво хуьн (виликди авазвай гьал хуьн).
СТАТУТ юр. статут (асул дибдин закон; низамнама; устав).
СТАТУЭТКА статуэтка. гъвечIи статуя (см. статуя).
^ СТАТУЯ статуя (скульпторди металлдикай ва я маса затIуникай расай инсандин вири буйдин шикил).
СТАТЬ1 1. къарагъна акъвазун, кIвачел акъвазун; ни стать, ни сесть я къарагъна акъвазиз, я ацукьиз жедач. 2. акъвазун; волосы стали дыбом чIарар тик акъвазна (цаз-цаз хьана); стань у ворот къапудив акъваз; часы стали сят акъвазна. 3. муркIади кьун (вацI). 4. элячIун, гьатун; крестьянство стало на колхозный путь лежберар колхозрин рекьел элячIна (рекье гьатна). 5. башламишун; он сел и стал думать ада ацукьна, фикирар ийиз башламишна. 6. хьун; стать учителем учитель хьун; он стал моим другом адакай заз дуст хьана. 7. авун; он не станет больше играть ам мад къугъван хъийидач. 8. -да (-дач); он не станет слушать ада яб гудач. 9. амукь тавун; не стало больше не сил, ни терпения мад я къуват, я сабур амукьнач. 10. бес хьун, акъакьун. 11. гьакьун. ♦ во что бы то ни стало гьар гьикI хьайитIани.
СТАТЬ2 ж 1. буй; буй-бухах, кIалуб. ♦ быть под стать кутугайди хьун, кьурди хьун; с какой стати? вучиз, вуч себебдалди?
СТАТЬСЯ разг. хьун; может статься хьун мумкин я, мумкин я, белки.
СТАТЬЯ 1. макъала, статья. 2. статья (са документдин, закондин, договордин кьилди метлеб квай гъвечIи пай, кIус). 3. статья (доход къведай чкадин ва я расход ийидай кардин тIвар авай са хел, раздел).
СТАХАНОВЕЦ стахановчи.
СТАХАНОВСКИЙ 1. Стаханован (мес. метод). 2. стахановчивилин.
СТАЦИОНАР стационар (гьамиша са чкада аваз кIвалахдай идара, мес. библиотека-стационар, яни са чкада кIвалахдай библиотека).
СТАЦИОНАРНЫЙ стационарный (1. дегиш тежер, гьамишан. 2. гьамиша санал алай, са чкадал алай. 3. азарханада яргъалди къатаканвай).
СТАЧАТЬ см. тачать.
СТАЧЕЧНИК стачкадин иштиракчи, стачкачи (см. забастовщик).
СТАЧЕЧНЫЙ стачкадин, забастовкадин.
СТАЧИВАТЬ несов., см. сточить.
СТАЧКА стачка, забастовка (см. забастовка).
СТАЩИТЬ 1. тухун. 2. ялна алудун. 3. разг. чуьнуьхун, тухун.
СТАЯ луж; стая волков жанавуррин луж; стая уток пIатIарин луж.
СТАЯТЬ цIурун.
СТВОЛ 1. тан (таран). 2. воен. луьле (яракьдин).
СТВОРКА хел (кьве патахъ ахъа жедай гьар са затIунин, мес. ракIарин, дакIардин ва мсб).
СТВОРЧАТЫЙ кьве хилен, кьве хел авай (мес. рак); хилер авай.
^ СТЕАРИН мн. нет стеарин (шемер расдай хъуцIур хьтин лацу затI).
СТЕАРИНОВЫЙ стеариндин.
СТЕБЕЛЬ м кьал, тан (набататдин, хъчарин); ттум (цуькведин).
СТЕБЕЛЬЧАТЫЙ тан авай; кьал авай.
СТЁГАНЫЙ раб ягъай, рапар ягъай (мес. памбаг ва я сар ттуна раб ягъай яргьан).
^ СТЕГАТЬ1 несов. ягъун, чIугун, вигьин (мес. къамчи).
СТЕГАТЬ2 несов. раб ягъун (мес. яргьандиз ва я памбаг алай яцIу валчагъдиз).
СТЕГНУТЬ однокр. ягъун, чIугун, вигьин (садра, са къамчи).
^ СТЁЖКА1 1. раб ягъун. 2. цвал (мес. яргъандин).
СТЕЖКА2 обл. кIвачин рехъ, жигъир.
СТЕЖОК цвал (цвадайла рапунин кьил кутур ва хкудай кьве тIеквендин ара).
|