СЕРЕБРИСТЫЙ 1. лацу гимиш хьтин, гимишдин ранг авай. 2. пер. гимишд куркурдин хьтин (ван); куркурдин ван авай. ♦ серебристый тополь лацу къавах, лацу чинар.

СЕРЕБРИТЬ несов. гимишдин яд гун.

СЕРЕБРИТЬСЯ несов. 1. гимищди хьиз. цIарцIар гун, лацу гимиш хьиз акун. 2. рехи хьун, рех ягъун.

СЕРЕБРО мн. нет 1. гимиш; блестеть серебром гимищди хьиз цIарцIар гун. 2. гимиш пул. 3. гимишдин затIар.

СЕРЕБРЯНИК гимишдин затIар расдай заргар.

СЕРЕБРЯНЫЙ 1. гимишдин; серебряное кольцо гимишдин тупIал. 2. гимишдин, гимиш квай; серебряная руда гимиш квай руда (мяден). 3. гимишдин ранг авай, гимиш хьтин. 4. пер. гимишдин куркурдин хьтин, дивдивдай (ван, сес). ♦ серебряный блеск гимишни гугурт квай руда, гугурт квай гимиш; серебряная свадьба пабни гъуьл санал дуланмиш хьунин къанни вад йис.

СЕРЕДИНА мн. нет 1. юкь; до середины дороги рекьин юкьвал кьван. 2. юкьвар; в середине мая майдин юкьвара; середина ночи йифенкьулар (кьуланйифер).

СЕРЁДКА разг. 1. юкь. 2. къен.

СЕРЕДНЯК юкьван лежбер, уртабаб лежбер.

СЕРЕДНЯЦКИЙ юкьван лежбердин, уртабаб лежбердин (лежберрин); юкьван лежбервилин.

СЕРЁЖКА 1. япагьан, сиргъа; гъвечIи япагьан. 2. бот. пирпил (бязи ттарарал, мес. шуьмягъ ттарал цуькведин чкадал жедай пирпил).

СЕРЕНАДА серенада (1. юкьван виш йисарин къекъведай ашукьрин нянин мани. 2. виликан Италияда ва Испанияда кIани дишегьлидин сагьлугъдай йифиз адан пенжердин кIане ядай мани. 3. гьахьтин манидин тегьерда туькIуьрнавай музыкадин гьава).

СЕРЕТЬ несов. 1. гуьг ранг акъатун, рехи хьун, рехи ранг акъатун. 2. рехи хьана акун (гуьг рангунин, рехи рангунин затIар).

СЕРЖАНТ сержант (гъвечIи командир).

СЕРИЙНЫЙ серийралди тир, серийралди акъуддай (акъудай); сериаралди; серийное производство серийралди акъудун (см. серия).

^ СЕРИЯ серия (1. сад хьтин, са жуьредин ва уртах лишанар авай затIарин десте, жерге; заём выпущен в 50 сериях по 100 облигаций в каждой заём гьар са серияда 100 облигация аваз 50 серия акъуднава; серия билетов билетрин серия. 2. кинодин суьретдин са тайин пай; картина в трёх сериях пуд серия авай картина).

СЕРМЯГА 1. векъи шал (векъи, кIвале храй шал). 2. векъи шалдин валчагъ,

СЕРНА дагъдин цIегь (жейрандин са жуьре).

СЕРНИСТЫЙ хим. гугурт квай.

СЕРНЫЙ 1. гугуртдин; гугурт квай; серный цвет гугуртдин ранг; серная кислота гугуртлу кислота. 2. гугуртдин, гугуртдикай авур (мес. спичкаяр).

СЕРОВОДОРОД мн. нет сероводород, гугуртлу водород (ктIай какадин ни къведай са газ).

СЕРОГЛАЗЫЙ цIару вилер авай, къацу вилер авай.

СЕРОУГЛЕРОД мн. нет сероуглерод (химиядин промышленностда ва хуьруьн майишатда зиянкарар къирмишун патал ишлемищдай нагьакьан ни къведай, фад цIай кьадай пIили рангсуз жими затI).

^ СЕРП мукал; серп и молот мукални кIута (СССР-дин пачагьлугъдин герб).

СЕРПАНТИН мн. нет серпантин (жуьреба-жуьре рангарин яргъи гуьтIуь чарчин лента).

СЕРПОВИДНЫЙ мукалдин шикил авай, мукал хьиз аквадай, мукал хьтин.

СЕРПЯНКА серпянка (кIвали-кIвалерин кьери памбаг парча).

СЕРТИФИКАТ сертификат (1. пачагьлутъдин органри чпин арада са-масадав вугудай бурж пулунин чар, мажбурнама. 2. пачагьлугъдин заёмрин, буржарин кьилдин са жуьредин билетдин тIвар. 3. шагьадатнама).

СЕРЫЙ 1. рехи; серое сукно рехи магьут. 2. гуьг; серая лошадь гуьг балкIан. 3. цIару; серые глаза цIару вилер. 4. (рагъул; серые тучи рагъул цифер. 5. пер. цуру, гьалчIай (югъ, гьава). 6. пер. гьакIан; са артухвал авачир; са ранг алачир.

СЕРЬГА япагьан, сиргъа.

СЕРЬЁЗНО нареч. 1. рикIивай; дугъриданни; зарафатсуз. 2. бегьем. 3. фагьумлудаказ.

СЕРЬЁЗНЫЙ 1. бегьем, фагьумлу, рикIивай кар ийидай, рикIивай фикир ийидай, серьёзный; серьёзный юноша бегьем (фагьумлу, рикIивай кар ийидай, сарсахвал квачир) гада; серьёзный учёный бегьем алим, бегьем еке алим. 2. еке метлеб авай, чIехи, еке; серьёзная книга еке метлеб авай ктаб; серьёзный вопрос еке месэла. 3. четин; серьёзная болезнь четин азар. 4. атIугъай. 5. рикIивай тир, зарафаг тушир.

СЕССИОННЫЙ сессиядин; сессионные заседания сессиядин заседанияр.

СЕССИЯ сессия (са идарадин ва я кIелдай чкадин тайин тир вахтара жедай кIватI хьун, заседание, кIвалахдин вахт, мес. СССР-дин Верховный Советдин сессия, яни нубатда авай месэлайриз килигун патал депутатар кIватI хьун; экзаменрин сессия, яни институтда экзаменар физвай вахт ва мсб).

^ СЕСТРА 1. вах. 2. мед. сестра (докторвилин идарайра, азарханайра кIвалахдай юкьван дережадин медицинадин къуллугъэгьли дишегьли); сестра милосердия ва я медицинская сестра сестра.

СЕСТРИН вахан.

СЕСТЬ 1. ацукьун; сесть на стул стулдал ацукьун; сесть за шитьё цвалар цваз ацукьун; сесть за стол столдихъ ацукьун (нез). 2. акьахун; сесть на лошадь балкIандал акьахун. 3. акIун; солнце село рагъ акIана. 4. ацукьун, дустагъда ацукьун, дустагъда гьатун. 5. ацукьун, агатун; материя села парча ацукьна (агатна). ♦ сесть в калошу см. калоши; сесть в лужу разг. ламралай аватай хьиз амукьун, кар чIур хьун; сесть на мель кар чIур хьун, кIеве гьатун, кIеве акIун; сесть на шею пер. кьамал акьахун.

СЕТКА 1. чил. 2. сетка (1. шуькIуь ракьун симерикай хранвай чил хьтинди. 2. дишегьлийрин кьилин чIарар кIватIна кьун патал акьалждай чилинин тесек хьтинди. 3. чил хьиз чарчел чIугунвай тIамайрин цIарар, мес. географиядин сетка, яни ччилин шардин яргъивал ва гьяркьуьвал тайинардай цIарар. ♦ са кардин, са затIунин дережаяр, кьадарар къалурдай сиягь, схема; тарифная сетка тарифдин сетка, яни къачудай къиметрин, пуларин кьадарар къалурнавай сиягь, жедвел. 5. чилинин чанта, сетка).

СЕТОВАТЬ несов. шел-хвал авун, шикаят авун (жуван дердерикай, гьалдилай); хажалат чIугун.

СЕТТЕР сеттер (туладин са жуьре).

СЕТЧАТКА анат. сетчатка (вилин кьенен, экуьнин эсердикай хабар жедай, кьулухъ патан чилинин перде).

СЕТЧАТЫЙ 1. чилинин; чил хьтин. 2. анат. сетчатая оболочка см. сетчатка.

СЕТЬ ж 1. чил. 2. сеть (гьарнихъ тухванвай ракьун рекьерин, гунгарин, электрик симерин система, вири хилер; са жуьрединбур тир, са территорияда гьарнал алай, чеб са системадалди алакъалу тир идарайрин вири, мес. школайрин сеть, яни районда вири школаяр).