ТЕРМИН термин (илимдиз, искусстводиз, техникадиз ва масабруз талукь са затIунин, са кардин, метлебдин тIвар тир гаф).
ТЕРМИНОЛОГИЧЕСКИЙ терминрин, терминологиядин.
ТЕРМИНОЛОГИЯ терминология, терминар.
ТЕРМИТ1 спец. термит (вичин ккуни лап еке температура арадал гъун патал ишлемишдай алюминийдин гъуьр хьтиндини бязи металлрин окисар-пасар акахьайди).
^ ТЕРМИТ2 зоол. термит (чими уьлквейра жедай ва гзаф зарар гудай са гьашарат).
ТЕРМИТНЫЙ термитдин, термитдалди ийидай (авур); термитная сварка термитдалди кукIурун (металлар).
ТЕРМИЧЕСКИЙ тех.: термическая обрработка металлов металлар ифей гьалда ишлемишун (металлрикай са затI расдайиа абур къизмишарна, ифирна расун).
ТЕРМОДИНАМИКА мн. нет. физ. термодинамика (чимивал ахтармишдай ва ам энергиядин маса жуьрейриз элкъуьрунин месэлайрикай рахадай илим).
ТЕРМОМЕТР термометр (температура алцумдай прибор).
^ ТЕРМОС термос (вичин къене цайи чими ва къайи затI авай гьалда яргъалди хуьдай къаб).
ТЕРМОСТАТ термостат (автомат регулятордин куьмекдалди вичин къене гьамиша сад хьтин температура хуьдай аппарат).
ТЁРН 1. къвакъвад вал, къвакъвад цацар. 2. къвакъваяр (къвакъвад валан емишар).
ТЕРНИИ мл. уст. цацар.
ТЕРНИСТЫЙ 1. уст. цацар авай; цацар алай. 2. пер. валар-цацар авай, четин азабар авай; тернистый путь валар-цацар авай рехъ, четин азабар авай рехъ.
ТЕРНОВНИК къвакъвад вал.
ТЕРНОВЫЙ 1. къвакъвад валан; къвакъвадин (мес. хел, цацар). 2. пер. цацар алай (яни азаб гудай).
ТЕРПЕЛИВО нареч. сабурдалди, сабурлуз; эхиз.
ТЕРПЕЛИВЫЙ сабур ийидай; эхдай; къатламишдай.
ТЕРПЕНИЕ мн. нет сабур; эхун; дурумлувал. ♦ вывести из терпения хъел гъун; мад эхиз тежервал авун; сабур хъийидайвал тутун; запастись терпением ва я вооружиться терпением сабур авун; сабур ийиз гьазур хьун.
^ ТЕРПЕТЬ несов. 1. сабур авун; эхун (эхи авун); дурум гун; кьабулун. 2. чIугун, къачун, гьатун, акатун (са баладик); хьун; терпеть убыток зарар хьун, зарар къачун, зарарда гьатун. ♦ терпеть поражение кIаник акатун (дяведа, гьуьжетда, акъажунра); терпеть не могу его заз ам гьич акуна кIандач (такIанда); время терпит вахт катзавач, гьеле вахт авазва.
ТЕРПЕТЬСЯ несов.: мне не терпится завай сабур ийиз жезвач.
ТЕРПИМЫЙ 1. эхиз жедай, кьабулиз жедай, къатламишиз жедай. 2. эхдай, къатламишдай.
ТЕРПКИЙ сивер ритIидай (цурувал алай, мецел алкIидай хьтин, мес. бегьем чурун тавур чумалрин дад хьтин).
ТЕРРАКОТА мн. нет 1. терракота (хъенчIин затIар расдай, кайи чепедин хъипивал алай яру тини хьтинди, кайи чепедин палчух). 2. терракотадикай авур затIар.
ТЕРРАКОТОВЫЙ терракотадин, терракотадикай авур, кайи чепедикай авур, хъенчIин.
ТЕРРАРИЙ и ТЕРРАРИУМ террариум (гзафни гзаф кьураматдани цени яшамиш жедай гьайванар ва руфун галчIуриз фидай иланар хьтин гьайванар хуьдай гъвечIи кIвал, ящик).
ТЕРРАСА 1. айван (кIвалерихъ галай, къав алай секуь хьтин айван). 2. терраса (айванар хьиз сад-садалай хкаж хьайи ччилии чкайрикай сад); берег реки тянется террасами вацIун къерех сад-садалай вине авай айванар хьиз кьантIар-кьантIар хьана фенва.
ТЕРРИТОРИАЛЬНЫЙ 1. территориядин патахъай тир, мулкунин патахъай тир (мес. пачагьлугърин арада акьунар, гьуьжетар). 2. территориядихъ галай, мулкунихъ галай; территориядиз талукь тир; территориальные воды территориядихъ галай (яни са уьлкведин къерехдив гвай, гьадан ихтиярда хьана кIандай) гьуьлуьн пай. 3. гьа территориядин, гьа чкадин (мес. кьушун).
ТЕРРИТОРИЯ территория (ччил, мулк, чка).
ТЕРРОР полит. террор (душман тир ксар тфенг авун патал абрун ччандиз гуж авун; абур ягъиз тергун; кьиникьалди кичIерар гун).
ТЕРРОРИЗОВАТЬ несов. 1. полит. террордалди кичIерар гун, террордалди жаздандал гъун. 2. кичIерар гун, югъ тагун, жаздандал гъун.
ТЕРРОРИЗМ мн. нет терроризм (террордин политика; террор ишлемишун).
ТЕРРОРИСТ террорист (террорчи, террор кьиле тухудай, ягьиз рекьидай кас).
ТЕРРОРИСТИЧЕСКИЙ террордин; террориствилин.
ТЕРТЫЙ 1. гуьцIна регъвей, куьлуь авур (мес. ранг). 2. пер. крарай акъатай, дуьнья акур. ♦ тёртый калач пер. крарай акъатай кас.
ТЕРЯТЬ несов. 1. квадрун. 2. квадрун; гъиляй акъудун; вич магьрум авун, амукь тавун; терять права ихтиярар амукь тавун. 3. квадрун, атIун (мес. умуд). 4. квадрун, пучун (мес. вахт). 5. кими хьун, тIимил хьун; терять в весе заланвиликай кими хьун, заланвал тIимил хьун. ♦ терять зрение буьркьуь хьун; терять из виду 1) вилерикай квахьун; вилерикай квадрун; вилерикай хкудун; вилерикай хкатун; 2) гьиниз фенатIани чир тахьун; терять голову кьил-кьилел аламукь тавун, ийир-тийир квахьун. вичин кьил квадрун, келефд кьил квахьун (квадрун).
ТЕРЯТЬСЯ несов. 1. квахьун. 2. вичивай-вич квахьун, вичи-вич квадрун. 3. вилерикай квахьун. ♦ теряться в догадках кьил акъудиз тахьун; кьил акъат тавун, кьил акъудиз тежез амукьун.
ТЁС мн. нет ягъай кьелечI гуьтIуь кьулар, кьелечI тахтаяр.
ТЕСАК 1. ист. тесак, гапур хьтин яракь. 2. кIарас ядай якIв, нажах.
^ ТЕСАТЬ несов. ягъун; яна цIалцIамрун (шуькIуь авун, кьелечIрун); тесать камень къван ягъун (къвалар якIвалди яна цIадцIамрун). ♦ хоть кол на голове теши кьилел регъв регъвейтIани эсер авайди туш; вуч авуртIани рекьив къведайди туш.
^ ТЕСЁМКА см. тесьма.
ТЕСНИНА гуьтIуь дерин кIам; кьве дагъдин арада авай гуьтIуь рехъ; дар ара.
ТЕСНИТЬ несов. 1. чуькьуьн. 2. чуькьуьн, чуькьвена кьулухъ чIугваз тун; теснить врага душман кьулухъди чуькьуьн. 3. дарда ттун; дарвал гун.
ТЕСНИТЬСЯ несов. 1. сада-сад чуькьуьн, сада-сад чуькьвез акъвазун (ва я гьахьун). 2. сад-садав эгис хьана акъвазун; сад-садав агатна акъвазун.
ТЕСНО парен. 1. сад-садав эгис хьана, чуькьвена агатна. 2. дардиз. 3. кIевиз (мес. агатун, алакъалу хьун). 4. в знач. сказ. дар я.
ТЕСНОТА мн. нет дарвал.
ТЕСНЫЙ 1. дар. 2. сигъ, сад-садав эгис хьанвай, сад-садав кIевиз агатнавай. 3. пер. кIеви, лап мукьва (мес. дуствал, алакъа).
ТЕСОВЫЙ кьелечI тахтайрин (мес. къав); кьелечI тахтайрикай авур (варар).
ТЕСТО мн. нет тини.
ТЕСТОМЕСИЛКА тини тIушундай машин.
ТЕСТООБРАЗНЫЙ тини хьтин; тинидиз ухшар.
ТЕСТЬ м. яран буба.
ТЕСЬМА мн. нет багъ; гьяркьуь къайтан; лент.
|