РЕГАЛИЯ регалия (1. ист. пачагьвилин лишан тир затI, мес. таж, аса ва мсб. 2. са затI акъудуниз, мес. пул атIуниз пачагьлугъдиз кьилди вичиз авай ихтияр. 3. виликди орден; тафаватвилин лишан).

РЕГЕНТ регент (1. полит. са уьлкведа вахтуналди пачагьдин чкадал алай, ам эвез ийизвай кас. 2. хордин, гзафни-гзаф клисада лугьудайбрун хордин дирижёр).

РЕГИСТР регистр (1. са ккуьнин сиягь, список кхьидай дафтар. 2. муз. сесинин гужлувал ва кьакьанвал. 3. жуьреба-жуьре машинрин, приборрин регулятор, къайдада твадайди, агъуз ва виниз ийидайди).

РЕГИСТРАТОР регистратор (регистрация ийидай кас, идарадин атай ва ракъурдай чарар дафтардиз ядай къуллугъчи. ♦ коллежский регистратор коллежский регистратор (революциядилай вилик граждан къуллугърин чинерикай лап агъуз тир чин, гьа чинда авай къуллугъчи).

РЕГИСТРАТУРА регистратура (идарадин атай ва ракъурдай чарар ва я атай ксар, мес. азарханада азарлуяр кхьидай чка).

РЕГИСТРАЦИОННЫЙ регистрациядин.

РЕГИСТРАЦИЯ мн. нет регистрация, регистрация авун (атайбур, чарар, документар, ксар, гьакI кьейибур, хайибур, эвленмиш хьайибур ва я гьакI маса фактар, вакъиаяр дафтардиз ягъун, къейд авун, кхьин).

РЕГИСТРИРОВАТЬ сов. и несов. регистрация авун (см. регистрация).

РЕГИСТРИРОВАТЬСЯ сов. и несов. 1. регистрация авун, къейд авун, кхьин. 2. жув (вич) къейд ийиз тун, жув кхьиз тун, жув кхьин. 3. ЗАГС-да жув (чеб) регистрация авун.

РЕГЛАМЕНТ регламент (къайда; мес. заседание, собрание кьиле тухунин, рахадайбруз вахт гунин къайда).

РЕГЛАМЕНТАЦИЯ см. регламентировать.

РЕГЛАМЕНТИРОВАТЬ сов. и несов. регламент эцигун, къайда эцигун, къайдада ттун.

РЕГРЕСС мн. нет регресс (крар кьулухъ фин, агъуз аватун, писвилихъди фин).

РЕГРЕССИРОВАТЬ несов. регресс хьун, кьулухъ фин, агъуз аватун (мес. экономика, промышленность).

РЕГУЛИРОВАТЬ сов. и несов. къайдада ттун.

РЕГУЛИРОВКА мн. нет разг. къайдада ттун.

РЕГУЛЫ ед. нет вацра-кьилер (парталрик хьун).

РЕГУЛЯРНЫЙ 1. гьамиша къайдадалди (вахт акадар тийиз) жезвай; гьамиша къайдадалди (вахт акадар тийиз) ийизвай; регулярное лечение гьамиша къайдадалди (вахт акадар тийиз) дарманар авун. 2. низамлу, регулярный (гьамишан низам, къайда аваз тешкил тир, мес. кьушун).

РЕГУЛЯТОР регулятор (машиндин кIвалах сад хьиз, дуьз фидайвал къайдада твадай прибор, алат).

РЕДАКТИРОВАТЬ сов. и несов. 1. редактороватун (кхьей са затI басма авун патал кIелна, кимивилер, гъалатIар дуьзарна гьазурун). 2. редакторвал авун (газет, журнал акъудунин кардиз регьбервал авун, гьадан редактор хьун).

РЕДАКТОР редактор (1. кхьей са затI кIелна, кимивилер, гъалатIар дуьзарна, басмадиз гьазурай кас. 2. газетдин ва я журналдин кьилел алай жавабдар кас).

РЕДАКТОРСКИЙ редактордин; редакторрин; редакторвилин.

РЕДАКЦИЯ редакция (1. сада кхьей затI басмадиз гудалди вилик килигна, кимивилер, гъалатар дуьзарна гьазурун. 2. литературадин произведениедин вариантрикай-жуьрейрикай сад. 3. кхьей ва я лагьай фикирдин лугьунин тегьер; предложение принято в вашей редакции теклиф куь редакцияда аваз, куьне лагьай тегьерда кьабулна. 4. са литературадин шей, газет ва мсб акъудунин кардин кьилел алай, адал кIвалахзавай редакциядин кIвалахчийрин коллектив. 5. редакциядин кIвалер, идара).

^ РЕДЕТЬ несов. кьери, хьун; не редеют наши ряды чи жергеяр кьери жезвач.

РЕДИС мн. нет редиска (урус турпунин ири жуьре).

РЕДИСКА редиска (яру хам алай гъвечIи турп, урус турп).

РЕДКИЙ 1. кьери; редкие волосы кьери чIарар; редкий лес кьери там. 2. кьериз-кьериз жедай; тек-бир жедай (ва я акъатдай, къведай, гьалтдай), надир жедай; надир; тек-бир; редкий гость тек-бир къведай (кьериз акъатдай) мугьман; редкая красота надир (тек-бирдахъ жедай) гуьрчегвал.

РЕДКОЛЛЕГИЯ (редакционная коллегия) редколлегия (редакциядин коллегия).

РЕДКОСТЬ ж 1. кьеривал; тек-бир хьунухь; надирвал. 2. тек-бир жедай затI (ва я кар); надир жедай (жигъидай, авай) затI (ва я кар). ♦ на редкость… тежер хьтин, акьалтIай, тек-бир (надир) жедай хьтин.

РЕДУТ воен. ист. редут (дяведин майданда дерин сенгердин са жуьре).

РЕДЬКА турп (кудай турпунии са жуьре).

РЕЕСТР реестр, сиягь, список.

РЕЖИМ режим (1. са уьлкведа гьукуматдин идарадин къайда, къурулуш. 2. кIвалахдин къайдаяр, шартIар; яшамиш хьунин къайда, мес. азарлудаз докторди тайинарнавай. 3. са метлебдихъ агакьун патал кьиле тухудай серенжемрин, кIвалахдин къайдайрин система; режим экономии кьенятдин режим, кьенят авунин къайдаяр).

РЕЖИССЁР режиссёр (кинодин картина ва я театрдин тамаша туькIуьрдай, гьазуруниз рехъ къалурдай, регьбервалдай кас).

РЕЖИССУРА мн. нет 1. режиссёрвал. 2. режиссёрар.

РЕЗАЛЬНЫЙ спец. атIудай; резальный станок (ракь ва маб) атIудай станок.

РЕЗАТЬ несов. 1. атIун. 2. тукIун (гьайван). 3. яна хер авун, яна кьин (атIудай затIуналди). 4. къазунун (мес. хер, буьвел). 5. куьткуьнун. 6. нехишар атIун; къахмишун (кIарасдал, металлдал). 7. атIун, чукIулди атIай хьиз тIарун; ветер режет лицо гару ччин атIузва, чукIулди атIай хьиз тIарзава. 8. чукIулди атIудай хьиз тIалар ягъун (мес. руфунай). 9. такIан къведай эсер авун (мес. вилериз са рангуни, япариз са туьнт ванци). 10. вилер тIарун, вилер агажиз тун (гужлу экуьни, ракъини). 11. лугьун, ччинал лугьун, кьулухъ чIугун тавуна лугьун. 12. кIеве ттун, акIурун (экзаменра).

РЕЗАТЬСЯ несов. 1. атIун. 2. тукIун. 3. къазунун (хер). 4. куьткуьнун. 5. экъечIун (сарар). ♦ резаться в карты гьевесдалди, худда къумар (карт) къугъун.

РЕЗВИТЬСЯ несов. шаддиз къугъун, катиз галтугиз шадвал авун.

РЕЗВОСТЬ ж мн. нет 1. зирек шадвал. 2. йигинвал, зарбвал.

РЕЗВЫЙ. 1. зирек, къугъвадай, шад (мес. аял). 2. зарб катдай, туьнт (балкIан).