| Вход | Регистрация | ||
|
Толковый словарь лезгинского языка ХЪУЬТУЬЛАР сущ.; - ри, -ра инсандин хъуьтуьл чкаяр. * хуьтуьлрикай кьун гл., ни нин хуш къведай ихтилатар авун, яб гузвайди жуван фикирдал гъун. Нинехануман хъуьтуьлрикай кьун патал ада алатай вахтарикай рахунар авуна. З. Э. Йифен тIурфан. Синоним: далуяр [санжуяр, дамарар] кьун. ХЪУЬТУЬЛАРУН гл.; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, - рай, -мир; хъуьтуьлар авун, хъуьтуьлар тавун, хъуьтуьлар тахвун, хъуьтуьлар хъийимир 1) ни вуч кIевиди хъуьтуьл тир гьалдиз гъун. Югъ хъсанди хьана, сенфиз гьуд гана, тIуш гана Рамазана хъуьтуьларай. далуни буш хьанвай, чехирдини кьилевай гум акъудна аниз ишигълу шадвал кужумнавай. Гь. М. Хаяр. 2) ни вуж; векъивилин фикирдал алайди секинарун. Таки хипер бередал хуькведалди майор Рамазанов абурухъ галаз рахана. Ада гьарнихъай вигъиз, мисалар гъиз, жегьилар хъуьтуьларна. З. Э. Кек галкIизва * фу хъуьтуьларун. ХЪУЬТУЬЛВАЛ сущ.; -или, -илер, -илери, -илера хъуьтуьл тир гьал, ХЪУЬТУЬЛВИЛЕЛДИ нар. яб гузвайдаз хуш жедай тегьерда. Жуьреба-жуьре ихтилатар ийиз-ийиз нубат калел гъана ва хъуьтуьлвилелди хьиз лагьана: - На кал маса гузва лугьуз ван хьанай заз, къунши, ам дуьз яни? А. Ф. Бубадин веси. - Алпан бег! - хъуьтуьлвилелди рахана Рамазан, - адан тахсир вуч я? С. Ярагъви ашукь Уьзден. Синонимар: хъуьтуьлдаказ, хъуьтуьлдиз. ХЪУЬТУЬЛДАКАЗ нар. 1) хъуьтуьл лишан хас яз Рушан назик, чими пIузарар акурла, гададиз акI хьанай хьи, гуя абуралай алахьзавай михьи нефес, чими хъвер, атирлу кьезил шавгьар хьиз хъуьтуьлдаказ вичин бедендик акахьзава. Ам хушбахтлу я. М. В. Гьарасатдин майдандал. 2) куьч. яб гузвайдаз хуш жедай тегьерда. - Ваз лагьайвал ая ман,- тIалабна шаирди. - гьа исятда, чан итим, -хъуьтуьлдаказ лагьана, Туьквезбан тадиз кIваляй экъечIна. Гь. Къ. Дили дуьньядин чирагъ. Синонимар: хъуьтуьлвилелди, хъуьтуьлдиз. Антоним: векъидаказ. ХЪУЬТУЬЛДИЗ нар. яб гузвайдаз хуш жедай тегьерда. - Бейкеф жемир, Мурсал халу, хъуьтуьлдиз гаф атIана секретарди. - За ваз пенсиядиз алад лугьузвач. Анжах... З. Гь. Ахварай авудай аваз. Синонимар: хъуьтуьлвилелди, хъуьтуьлдаказ. Антоним: векъидаказ. ХЪУЬТIУЬ, ХЪУЬТIУЬН кьуьд существительнидин иадежрин формаяр. Кил. КЬУЬД. ХЪУЬТУЬЗ 1 кьуьд существительнидин гунугин падеждин форма. Кил. КЬУЬД. ХЪУЬТIУЬ3 2 нар. кьуьд тир вахтунда. ХъуьтIуьз тади гана хупI ваз аязди... Е. Э. Билбил. ХъуьтIуьз Риза члада гьахьай кIизри хьиз кIваляй экъечI хъийидачир. А. Ф. Риза. ХъУЬТIУЬКАР сущ., анжах гзафв. кь.; -ри, ра гатфарин тум вегьез зулун эхиррай цадай цан. Эй къамбалдах, лагь, гьиниз вун катзава? ТахьайтIа ваз кичIе яни хъуьтIуькай? Гьеле багъдай за яр-емиш кIватIзава, Гьеле гьинва къарагъарун хъуьтIуькар! А. Ал. Эй къамбалдах... ХЪУЬТIУЬН 1 кьуьд существительнидин талукьвилин падеждин форма. Кил. КЬУЬД. ХЪУЬТIУЬН 2 прил. хъуьтIуьз недай. Буш кьамир куьне зи гафар. Аквадан квез цIинин марфар? КIватIа гьакI хъуьтIуьн алафар Гьайванариз тIуьн патахъай. С. С. Гад кIватIиз тади ая. ХЪУЬТIЯЙ кьуьд существительнидин къакъатунин I падеждин форма. Кил. КЬУЬД. ХЪУЬХЪВЕЛ, ХЪУХЪВер хъвехъ существителнидин формаяр. Кил. ХЪВЕХЪ. ХЪУЬЦУЬГАН сущ..; -ди. -да; -ри, ра ацукьдайла -кIаник, ксудайла - кьилик кутун патал туьк, сар ва я памбаг туна раснавай, цванвай затI. Ам, кIвале хъсан чичIед халичадал, хъуьцуьганрихъ агалтна, кьилелайни хутIунна, са абадин юкьва аваз, нез-хъваз ацукьнавай. А. Ф. Бубадин веси. Шегьердай хтанвай кас я, агалтна са хъуьцуьгандал, бубайрин саягъ кIвачер яргъи авуна, ацукьунихъ вил гала. А. Р., Я. Я. Хендедадин мехъер. Эльзади кьил хъуьцуьгандик кутуна ва ам явашдиз шехьна. А. Р. Салам, эллер! - Чаз ахъайзавай кьван простынар, хъуьцуьганрин чинар, дасмалар, одеялар вичин кIвализ тухуз, чакай ягьанатарни хъийизва. Ш. Исаев. Завхоз. - Хъуьцуьгандал гъвечIи вах Ахваралла, акваз мах... Х. Х. Дидедин тум. Синоним: ястух. ХЪУЬЧЕН сущ.; -ди. -да; -ри, ра регъуьн къвалариз янавай харчи гъуьр. ХЪУЬЧIе, ХЪУЬЧIУЬК кьуьчI существительнидин падежрин формаяр. Кил. КЬУЬЧI. ХЪФЕЙ хьфин глаголдикай хьанвай причастидин форма. Кил. ХЪФИН. ХЪФеНА 1 хьфин глаголдин алатай вахтарикай са форма. Кил. ХЪФИН. ХЪФеНА 2 хьфин глаголдикай хьанвай деепричастидин форма.. Кил. ХЪФИН. ХЪФИН гл.: -ида, -ена; -из, -изва; хъвач, -ая, -ирай, -имир; хьфин тавун 1) вуж гьиниз са чкадилай элкъвена вич атай чкадихъ гьерекат хъувун. "Вун хъфида эхир", -лагьана руша. - "Хъфидач, чан руш, - лагьана бубади. Ф. КIватIаш. Къвез хъфида вун булахдал... Е. Э. Я бахтавар. Яз, килигайла, вун карвансара я; Илифиз хъфидай мугьман, дуьнья, гьей! Е. Э. Дуьнья, гьей! Ам хъша лугьуз гзаф алахъна. А. Ф. Бубадин веси. -Де ам хъфирай. Вуна ихтилат ая, - лагьана кимел алайбуру. З. Э. КУТВ-диз фена. [Пейкер]. - Чун хъфида, килиг гьа, няниз татана тамир, чун чи кIвале ваз килигиз акъвазда. Геж тавуна ша, чун санал фидайвал. Гь. Гь. Адетдин къармахра. Эгер Гуьлселем къариди эверна кIвализ хутахначиртIа, ам мичIи хьана халкьар кIвалериз хьфин тавунмаз куьчедай хъфидачир. Махсуд хъфена. З. Э. Муькъвел гелер. - Чун анив агакьдалди гьабурни катна хьфидайди я. Хъфин тавуртIа, чна абур эзмишда. З. Р. Гьажи Давуд. Ихтилат хайи райондиз зун командировкадиз хъфиникай кватна. И. Гь. Уьмуьрдин гелер. - Ахьтин кар авач. Зун кIвализ хъфизвайди я, агакьдачни кьван?! М. В. Гьарасатдин майдандал. - Зун дидеди хъвач лагьана рекье турди я. Заз четинзавалда... - ажузвилелди, аялди хьиз, жаваб гузва руша. М. В. Гьарасатдин майдандал. Атайда минетиз къвалалай, Йигиндиз, поезддал фена ам... СтIалдал хъфей са вацралай Ацукьай чкадал кьена ам... М. Б. Эхиримжи рехъ. 2) вуж никай гъуьлуьк кумукь тавун, вичин бубадин кIвале яшамиш хъхьун. Ваз зани хъсанвилер тавуна тадач. Гила ахлад. С. Ярагъви ашукь Уьзден. ХЪХЬАНА хъхьун глаголдин алатай вахтунин I форма Кил. ХЪХЬУН. ХЪХЬУН гл.; -жеда, -хьана; -жез, -жезва; -хьухь, -жен, -хьурай, -жемир 1) хьун глаголдин гьерекат тикрар хьун. 2) авай гьалдиз хтун, акурвал ахкун, Секин хьухь, бала, вун секин хьухь. Фикирмир, вири дуьз хъжеда. Исятда фида чун, кIвачин хьухь, Гьажибег галачиз хкведач. М. Б. Эхиримжи рехъ. 3) кефсузди сагъ тир гьалдиз хтун. Духтурар гьикьван алахънатIани, ам хъхьанач. Р. ХЪЧАР хьач существтельнидин гзафвилин кьадардин форма Кил. ХЪАЧ. ХЪЧИН гл., вуч; -еда, -ена; -га, -изва; -ич, -ин, -ирай, -имир жими затI ягъун. Яд хъчена векьерал, Цавуз фена дурнаяр... А. С. Агь, тIебиат. ХЪША хтун глаголдин буйругъдин форма. Кил. ХТУН. Страницы: 1 2 3 4 |
| |||||||
|
