ЭОЛИТ археол. эолит (1. къванцин алатар ишлемишдай виш йисарин, палеолитдилай вилик хьайи виликан чIавар. 2. гьа виш йисарин къванцин алат).
ЭПИГОН эпигон (литературада, искусствода вичин яратмишунин са кьилдивал, кьетIенвал авачир, масабруз табий тир, гьабрун геле аваз фидай кас).
ЭПИГРАММА эпиграмма (гзафни-гзаф сатирадин тегьерда туькIуьрнавай, садал пис хъуьруьн, ягьанат квай куьруь зар).
ЭПИГРАФ эпиграф (произведениедин асул идея са патахъай ачухун патал кирамди произведениедин ва я адан са паюнин кьиле эцигдай масанай къачур цитат, гафар мисал ва ихьтин мсб.).
ЭПИДЕМИЧЕСКИЙ эпидемиядин, эпидемия тир, тIегъуьндин, тIегъуьн; эпидемические болезни тIегъуьн азарар (гзаф чкайриз чкIидай, галукьдай азарар).
ЭПИДЕМИЯ эпидемия, тIегъуьн (гзаф чкайра гьатнавай галукьдай азар); эпидемия тифа тифдин эпидемия.
ЭПИЗОД 1. вакъиа, агьвалат. 1 лит. эпизод (художественный производениедин вичихъ са кьадар кьилдивал авай, са кьадар акьалтIай метлеб квай са вакъиадикай рахазвай пай).
ЭПИЗОДИЧЕСКИЙ и ЭПИЗОДИЧНЫЙ 1. гьакI дуьшуьш яз хьайи, дуьшуьш тир, агьвалат тир, са вакъиа яз хьайи. 2. эпизод тир, эпизоддикай ибарат тир.
ЭПИЗООГИЯ эпизоотия (маларин тIегъуьн, гзафбрухъ галукьзавай азар)
ЭПИЛЕПСИЯ мн. нет эпилепсия (чIур жедай, кьилел гьал къведай азар).
ЭПИЛЕПТИК эпилептик (чIур жедай, эпилепсия азар квайди).
^ ЭПИЛОГ эпилог (художественный произведениеда гуьгъуьнай геройрин эхир кьисмет гьикI хьанатIа эхтилатзавай эхиримжи кьил).
ЭПИСТОЛЯРНЫЙ: эпистолярный роман эпистолрин (яни сада-садаз кхьей чарарин) формада туькIуьрнавай роман.
ЭПИТАФИЯ сурун къванцел ийидай (алай) кхьинар.
ЭПИТЕТ эпитет (1. лит. шикиллувал, таъсирлувал гужлу хьун патал са затIунин тIварцIихъ гилигдай определение, сифет. 2. пер. садакай рахадайла адан тIварцIихъ гилигдай тарифдин ва я пислемишунин, ягьанатдин гаф).
ЭПИЧЕСКИЙ эпосдин; эпосдикай тир; эпосдиз талукь тир (см. эпос).
^ ЭПОЛЕТЫ мн. уст. эполетар (революциядилай вилик офицеррал жедай сирсилар галай кьакьан чинер, погонар).
ЭПОПЕЯ эпопея (1. лит. историядин гзаф зурба вакъиайрикай эхтилат ийизвай литературадин произведение. 2. пер. игитвилин гьунарралди фейи зурба вакъиаяр).
ЭПОС мн. нет эпос (гьикаядин, эхтилатдин тегьерда туькIуьрнавай литературадин жуьре, мес. махар, романар, гьикаяяр ва мсб).
ЭПОХА эпоха, девир.
ЭРА эра (1. йисарин гьисаб вичелай башламишна тухузвай вакъиа. 2. са обществодин ва я вири инсаниятдин яшайишда историядин еке метлеб авай, вичелди цIийи девир ачух жезвай вакъиа, гьа вакъиадин девир. 3. геологияда ччилин история пайизвай лап чIехи вахтарикай, девиррикай сад).
ЭРИТРОЦИТЫ мн. эритроцитар (ивидин яру шарикар, ивидин составдик квай паяр).
ЭРОЗИЯ мн. нет эрозия (ци ва муркIари тухун); эрозия почвы накьв ци ва муркIари тухун.
ЭРОТИКА мн. нет эротика (1. ашкъидин, дишегьли кIан хьунин гьисс. 2. гьахьтин гьисс квай ашкъидин зарар ва мсб.).
^ ЭРУДИТ эрудит (гзаф кIелнавай, еке, дерин чирвал авай кас).
ЭРУДИЦИЯ мн. нет эрудиция (илимрай еке, дерин чирвал, гзаф кIелнавайвал).
ЭСЕР эсэр (социалист революционер).
ЭСКАДРА эскадра (дяведин флотда са начальникдин-флагмандин командадик квай гимийрин десте).
ЭСКАДРЕННЫЙ эскадрадин; эскадрдик квай.
ЭСКАДРИЛЬЯ эскадрилья (дяведин самолётрин са шумуд десте квай соединение).
ЭСКАДРОН эскадрон (кавалерияда полкунин частарикай сад).
ЭСКАДРОННЫЙ эскадрондин.
ЭСКАЛАТОР эскалатор (вич электричестводалди алчуд жезвай, вичяй акьахун ва я эвичIун патал са кIарцIел акъвазун бес тир гурар, мес. метрода).
^ ЭСКИЗ эскиз (суьретдин ва я маса затIунин сифте чIугур бегьем куьтягь тахьанвай шикил, план).
ЭСКИЗНЫЙ эскиз тир, эскиздин тегьер авай.
ЭСКОРТ см. конвой.
ЭСКОРТИРОВАТЬ несов. эскорт яз фин (тухун), галаз фин.
ЭСМИНЕЦ (эскадренный миноносец) эсминец (эскадрадин миноносец, дяведии пароходдин са жуьре).
ЭСПЕРАНТО нескл. эсперанто (дуьньядин вири халкьарин арада ишлемишун мураддалди искусственный рекьелди туькIуьрай чIал).
ЭССЕНЦИЯ эссенция (набататрикай, цуькверикай чIугур вич ишлемишдайла са затIунин яд акадарна ишлемишдай къати, туьнт состав, мес. сиркедин жевгьер ва я эфирдин ягъ квай набататрин паярикай спиртда ттуна хкудай жевгьер.
ЭСТАКАДА эстакада (1. гимияр агатун патал къерехдивай чин къенихъди дестекрал эцигнавай муьгъ хьтинди. 2. ппар ягъун ва я ичIирун патал ва я гзаф къекъуьн авай чкада са рекьин винелай маса рекьел элячIиз дестекрал эцигнавай муьгъ. 3. душмандин гимийриз рехъ тагун патал гьуьле ва я вацIа дестекралди, руькуьнралди атIанвай чка).
ЭСТАФЕТА эстафета (1. кьилди гьа кардин патахъай рекье ттур касди тухудай, гьидай малуматар, чарар, почта. 2. спорт. физкультурада чукурунин акъажунра гьар са мензилдал агакьайда масадав вугуз, гъиляй-гъилиз вугудай пакет, кIинтI, лаш ва мсб; гьа жуьреда чукурунин акъажунар).
ЭСТЕТ эстет (1. «михьи искусстводин» патал алай кас, «искусство искусстводин патахъай я» лугьудай кас. 2. гуьрчегвал, гуьзелвал, гуьрчег затIар кIандай кас.
ЭСТЕТИЗМ мн. нет эстеизм (1. гуьрчегвилел, гуьрчег затIарал рикI хьун, гьевес хьун. 2. искусствода идеядин жигьетдай метлеблувилиз зиян яз кьуру гуьрчегвилиз, винел патан формайриз гзаф гьевес авун).
ЭСТЕТИКА мн. нет эстетика (гуьзел, гуьрчег затIарин, крарин, искусстводин гьакъиндай илим).
ЭСТЕТИЧЕСКИЙ 1. эстетик 2. гуьзелвилин, гуьрчегвилин; эстетическое наслаждение гуьзелвилин (гуьзелвиликай жедай, гуьзелвили гудай) лезет.
ЭСТРАДА эстрада (1. къугъвадай артистар, оркестр ва мсб акъвазун патал ачух сегьне, ччиливай хкажна раснавай чка. 2. гьахьтин ачух сегьнеда гудай жуьредин концертрин, тамашайрин искусство).
ЭСТРАДНЫЙ эстрададин (мес. эстрадада гудай концерт, къалурдай тамаша, къугъвадай артист).
|