МАССА 1. масса (1. зегьметчийрин, халкьдин гегьенш къатар, гзаф ксар. 2. гьар куьн хьайитIани тини хьтин, акакьай, экьи затI; бумажная масса чарчин хапIа, яни ахпа вичикай чарчин табагъар расдай лемкье). 2. гзаф; масса людей гзаф инсанар. 3. кIеретI; хара; гзафбур; гзаф кьадар; асул чIехи пай.

МАССАЖ массаж, тIушунун (жендекдин са чка сагърун, дуьз хъувун ва я гуьрчегрун патал).

МАССАЖИСТ массажист, массаж ийидайди (медицинадин работник).

МАССИВ 1. массив (зурба битев залан затI). 2. массив (битев лап кьакьан асул пай, мес. дагъдин, дагъларин). 3. массив, зурба битев чка; лесные массивы зурба битев тамун чкаяр, тамар. 4. асул битев зурба пай (мес. са чкадин, са затIунин).

МАССИВНЫЙ массивный, зурба залан битев.

МАССИРОВАТЬ несов. массаж авун, тIушунун.

МАССИРОВАТЬ сов. и несов. воен. санал кIватIун (дяведа санлай гужлу ягъун патал кьушунар).

МАССОВИК массовик, массайрин арада кIвалах тухудай работник.

МАССОВКА разг. 1. гзаф инсанар авай собрание, митинг. 2. гзаф инсанар квай экскурсия.

МАССОВЫЙ 1. массадин иштираквилелди ийизвай, гзафбрун иштираквилелди ийизвай. 2. гзаф кьадарралди ийизвай; гзаф кьадарралди жезвай (акъудзавай). 3. массайрин, халкьдин гегьенш къатарин. 4. массайрин арада тухудай, халкьдин гегьенш къатарин арада тухудай; халкьдин гегьенш къатариз тайинарнавай.

^ МАСТАК разг. устIар.

МАСТЕР устIар.

МАСТЕРИТЬ несов. вичи-вичиз расун.

МАСТЕРИЦА устIар (дишегьли).

МАСТЕРОВОЙ уст. фабрик-заводдин рабочий (виликди).

МАСТЕРСКАЯ мастерская, устIархана, кархана.

МАСТЕРСКОЙ устадвилелди (устIарвилелди) авунвай; мастерской рисунок устадвилелди чIугунвай шикил; мастерски сделано устадвилелди авунва.

МАСТЕРСТВО мн. нет устIарвал, устадвал.

МАСТИТЫЙ яшлу, гьуьрметлу.

МАСТЬ ж 1. ранг (гьайванрин, гзафни-гзаф балкIанрин); лошадь серой масти гуьг балкIан. 2. мас (къумар къугъвадай чарара са жуьредикай. тир чар, мес. жегьрейрин чар).

МАСШТАБ 1. масштаб (географиядин картада, чертёжра куьруь, гъвечIи авунвай уьлчме гьакъикъатда авай уьлчмедив, кьадардив гекъигун, мес. масштаб 10 километрда 1 сантиметр лагьайла 10 километр мензилдин чкадиз картада 1 см къачунва лагьай чIал я). 2. уьлчме, кьадар, масштаб.

^ МАТ1 мат (шахматдин къугъуна шагь къачудай, чарасуз тир ва вичелди къугъун куьтягь жедай гьал).

МАТ2 гьасир; векъи материалдикай храй бацIу.

МАТ3 мн. нет рагъулвал (гуьзгуьдиз ядай, цIарцIар тагур, а пата авайди акван тийир элуьхъай хьтин экв акъатдай гьал).

МАТЕМАТИК математик (математикадин специалист, алим; математикадин учитель; математикадин факультетда кIелзавай студент).

МАТЕМАТИКА мн. нет математика (гьисабдин илим).

МАТЕМАТИЧЕСКИЙ математикадин.

МАТЕРИАЛ. материал (1. са куьниз ишлемишдай хам мал, затIар. 2. кIелуниз, кхьинриз герек тир малумат, документар, кхьей затIар ва мсб. 3. са затI цвадай парча).

МАТЕРИАЛИЗМ мн. нет материализм (идеализмдин аксина материя тIебиатда ва обществода вакъиайрин ва гьерекатрин сифте диб яз гьисабдай философиядин учение).

МАТЕРИАЛИЗОВАТЬ сов. и несов. материалламишун, материядин (материалдин, затIунин) шикилда гун.

МАТЕРИАЛИЗОВАТЬСЯ сов. и несов. 1. материалламиш хьун, материядин шикилда гьатун. 2. см. материализовать.

МАТЕРИАЛИСТ материалист (1. философияда материализмдин пад хуьзвай кас. 2. разг. гьакIан рахунар тийиз кар ийидай кас; менфятдихъ галтугнавай кас).

МАТЕРИАЛИСТИЧЕСКИЙ материализмдин; материалиствилин.

МАТЕРИАЛЬНЫЙ 1. материалрин. 2. дуланажагъдин; агьвалдин, агьваллувилин; пулунин жигьетдай. 3. материядин, затIунин, затI тир, шей тир; материядиз талукь тир, материядикай ибарат тир.

МАТЕРИК геогр. материк (кьурамат, ччилин шардин зурба кьурамат ччил, мес. Африкадин материк ва мсб).

МАТЕРИКОВЫЙ материкдин; материкдикай тир.

МАТЕРИНСКИЙ дидедин; дидевилин.

МАТЕРИНСТВО мн. нет дидевал.

МАТЕРИЯ 1. мн. нет материя (1. инсандин къанажагъдилай, кьатIунилай ва чирхьунилай аслу тушиз объективдаказ авазвай гьакъикъат. 2. телояр кквекай ятIа гьа затI, шей). 2. парча. 3. тема, кквекай рахазватIа гьама.

МАТЕРОЙ 1. зурба, чIехи, бегьем. 2. пер. акьалтIай пис, цIуру.

МАТЕРЧАТЫЙ парчадин, парчадикай авур.

МАТКА 1. аялдин кIвал (дишегьлидин ва я диши гьайвандин). 2. диде-гьайван, дишиди, диши гьайван. ♦ правда-матка керчек, гьакъикъат.

МАТОВЫЙ 1. цIарцIар тагур, элуьхъай хьтин (ранг, экв, шуьше). 2. зайифдиз экв акъатдай, а пата авайди акван тайир (шуьше).

МАТОЧНЫЙ 1. аялд-кIвалин. 2. диде-гьайванрин, диши гьайванрин, диде-гьайванрикай ибарат тир.

МАТРАС, МАТРАЦ мес. матрас.

МАТРИАРХАТ матриархат (сифте яшайишдин девирдин обществода хзандин вири ихтияр гвай кьил дишегьли тир къурулушдин форма).

МАТРИЦА матрица (1. гъарфар-шрифт ва я нехиш расун патал кIалуб. 2. типографияда кIватIнавай набор басма авун патал ччинриз, акъудна хвенвай набордин кIалуб, чешне).

МАТРОС матрос (1. гимидин къуллугъчи. 2. дяведин флотда аскер).

МАТРОСКА 1. матроска, матросрин блуза (винелай алукIдай перем, аялрин ва я папарин гьахьтин блуза). 2. матросдин паб.

МАТРОССКИЙ матросрин; матросдин.