| Вход | Регистрация |
|
|
| Главная » Статьи » Новости | ||||||||
ЦIийи гафарган И йикъара «Азербайжан» чапханади басма авунвай «Лезги чIаланни азербайжан чIалан гафарган» сифте яз акъуднавай чIехи гафарган я. Ада лезги чIал чириз кIанзавайбуруз, гьакIни лезги чIалай азербайжан чIалаз таржумаяр ийизвайбуруз куьмек гуда. Идалай гъейри ам лезги кхьинрин чIала авай гафар кIватIунин ва абур сад садахъ авунин кардани бакара къведа. Гафарган туькIуьрдайла 1950-йисалай инихъ акъатнавай урус чIаланни лезги чIалан, урус чIаланни азербайжан чIалан, гьакIни лезги чIаланни урус чIалан ва азербайжан чIаланни урус чIалан гафарганрикай, и чIаларал акъатнавай орфографиядин ва баянрин гафарганрикай гегьеншдиз менфят къачунва. И гафаргандихъ адетдин гафарганрилай тафаватлу тир са шумуд кьетIенвал ава. Сад лагьайди, адак советрин девирда маса чIаларай къачунвай гзаф гафар кутунвач. Вучиз лагьайтIа лезги чIала абур эвез ийиз жедай вири гафар ава. Гьа икI, алай девирдин кхьинрин чIала гьатнавай, амма умуми лезги чIалаз кьецI гузвай, и чIалан нормайрив кьазвачир, ам чIурзавай цIудралди къачунвай гафарни и гафаргандик акатнавач. Кьвед лагьай кьетIенвал дегь чIаварин гафарихъ галаз алакъалу я. Алатай виш йисара басма хьайи лезги ктабра гьатнавай вишералди дегь гафар арадал хканва. Ибур чIалахъ гегьенш мумкинвилер авайди къалурзавай, чIалан къенивал хуьз куьмек гузвай гафар я. Гьа са вахтунда эхиримжи виш йисан къене туькIуьр хьанвай цIийи гафарикайни гегьеншдиз менфят къачунва. Абур гьам лезги чIала виче арадиз атанвай, гьамни маса чIаларай къачунвай гафар я. Мад са кьетIенвал. Гафарганда нугъатрин гафарни гзаф гьатнава. Лезги чIалан нугъатрин арада лексикадин жигьетдай чIехи тафаватвилер авачирди, гзаф гафар вири нугъатра гьа са жуьреда гьатнавайди, и гафар чIал гегьеншарунин рекьерикай сад тирди асасдиз къачунва. Санал къачурла и гафарганда 2000-дав агакьна цIийи ва нугъатрин гафар гьатнава. Адак виликдай гегьеншдиз менфят къачур, амма гила куьгьне хьанвай гафарни кутунва. Гьа са вахтунда гафарганда 1998-2014-йисара “Самур” газетдин редакциядин кIвалахдарри халкьдивай кIватIнавай, сифте яз “Гафалаг” рубрикадик кваз газетда чап авур 4000 кьван гафарни гьатнава. Са гафни авачиз, гафарикай гьикьван гзаф менфят къачуз алахънатIани ктабдик лезги чIалан вири гафар кутаз хьанач. Им асул гьисабдалди таржумадин гафарган я, амма гьа са вахтунда адак баянрин гафаргандин элементарни ква. Абур сиясатдиз, илимдиз, философиядиз, тарихдиз, тIебиатдиз ва мсб. талукьбур я. И гафаргандин кьилин кьетIенвал ам я хьи, дидед чIални азербайжан чIал чирунин карда кIелдайбуруз бегьемдиз куьмек гузва. «Самур» газет, 3 (286) 2015
| ||||||||
| ||||||||
591
0
| |||||||
|
