Лезгинско-русский словарь

· А · Б · В · Г · Гъ · Гь · Д · Е · Ж · З · И · Й · К · Кh · КI · Къ · Кь · Л · М · Н · О · П · Пh · ПI ·
· Р · С · Т · Тh · ТI · У · Уь · Ф · Х · Хъ · Хь · Ц · Цh · ЦI · Ч · Чh · ЧI · Ш · Ы · Ъ · э · ю · я ·

гъа гъв гъе гъи гъу гъуь

гъиргъир : гъиргъирдал хьун — быть на волоске; чуть, еле-еле держаться.

гъугъ — ворчание; рык, рыкание : гъугъ авун — ворчать; рычать.

гъугъан — см. гъугъван.

гъугъван — большое кольцо (из закрученного прута, виноградной лозы и т. п. для прикрепления дышла к ярму).

гъуд (гъуту, гъута, гъутар) — кулак : гъуд акьална — сжал кулак; гъутар вегьин — наносить удары кулаками, бить кулаками; гъута кьун — держать в кулаке; кьамуз са гъуд вегьин — дать подзатыльник. || гъуд кьванди — маленький, ростом с кулачок.

гъудгъвеш — галька; см. тж. марчил.

гъуз — см. гъул.

гъул (-ци, -це, -ар) — высокий плетёный кузов для саней.

гъулгъула — ропот; волнение; брожение.

гъулцин : гъулцин тар (бот.) — липа.

гъун (гъиз, гъана, гъваш) — 1. приносить (кого-что-л.); привозить (кого-что-л.); доставлять (кого-что-л.). 2. приводить (что-либо) : делилар гъун — приводить доводы. || звал гъун — вызывать кипение, давать закипеть (чему-л.); вскипятить (что-л.); хъвер гъун — вызывать смех, улыбку, заставлять смеяться; паб гъун — жениться.

гъур — оползень.

гъура — гной.

гъурбат — чужбина, чужая страна.

гъургъур — ворчание : гъургъур авун — ворчать.

гъургъурун (-из, -на, -а) — см. гъургъур (гъургъур авун).

гъурса (редко, поэт.) — печаль, грусть, горе.

гъурцакьра (диал.; нареч.) — третьего дня; см. фицакьра.

гъута — местн. п. от гъуд.

гъутар — мн. ч. от гъуд.

гъуту — акт. п. от гъуд.

гъутугъуд (бот.) — петров крест (род растений семейства заразиховые).

гъуту-гъутар : гъуту-гъутар хьун — драться кулаками, наносить друг другу удары кулаками.

гъухван — см. гъугъван.

гъуц — бог; см. тж. аллагь.

Гъуцар-сув (-а, -а; мн. нет) (сущ. / геогр.) — Гуцар-сув (букв. «гора богов»; лезгинское название горы Шалбуз-даг; высота 4142м.).

гъуьдгъвеш — галька (обычно круглая).

гъуьл (-уь, -е, -ер) — муж : гъуьлуьн вах — золовка; гъуьлуьн стха — деверь; гъуьлуьз гун — выдавать замуж; ам гъуьлуьк ква — она замужем; гъуьлуьз фин — выходить замуж; гъуьлуькай хкечIун — разводиться с мужем; уходить от мужа; ам гъуьлуьз тухвана — её взяли замуж; ам гъуьлуь рахкурна — муж развёлся с ней (букв. муж отослал её); мекьи кьуьдни кьий, кьуьзуь гъуьлни! (погов.) — да пропадут холодная зима и старый муж!. || вакай чаз гъуьл хьая хьи — ты уж стал командовать над нами (букв. ты же нам мужем стал).

гъуьлвал : гъуьлвал авун — вести себя подобно строгому мужу, командовать, приказывать.

гъуьлягъ (-ди, -да, -ар) (сущ.) — 1. (зоол.) змея : гъуьлягъдин пIил — змеиный яд; гъуьлягъдин шараг — змеёныш; гъуьлягъди яна — змея укусила, ужалила; гъуьлягъди ягъайдаз епиникай кичIе жеда (погов.) — ужаленный змеёй верёвки боится; ширин меци гъуьлягъ тIеквендай акъудда (погов.) — сладкий язык и змею из норы вытащит; айнаяр алай гъуьлягъ — кобра; цIегьрен кьил алай гъуьлягъ — рогатая гадюка; цин гъуьлягъ — водяная змея (разновидность змей, которая ведет водный образ жизни). 2. (зоол.) шелковичный червь : кIазун гъуьлягъар — шелковичные черви. 3. (перен., разг.) подлец, гад (разг.), мерзавец. || гъуьлягъдин мез авайди — человек со змеиным жалом (кляузник, сплетник); гъуьлягъдин ниятар авай инсан — человек с гнусными (подлыми, гадкими, мерзкими) помыслами; тум атIай гъуьлягъ хьтинди — живчик, непоседа, непоседливый, неуловимый человек (букв. подобный змее, у которой отрублен хвост).

гъуьлягъвал (-или, -иле, -илер) (сущ.) — подлость, гнусность; гадость, мерзость : гъуьлягъвал авун — совершать гнусные (подлые, гадкие, мерзкие) поступки; гъуьлягъди вичин гъуьлягъвал гьина хьайитIани къалурда (погов.) — гнусный человек свою гнусность покажет везде. см. тж. мурдарвал.

гъуьлягъвилелди (нареч.) — подло, мерзко, гнусно; см. тж. мурдарвилелди.

гъуьлягъ-гъед (сущ.: гъуьлягъ-гъетре, гъуьлягъ-гъетре, гъуьлягъ-гъетер; зоол.) — угорь (змеевидная рыба).

гъуьнтI (-уьни, -уьна, -ер) — постоянные попрёки : гъуьнтI гун — постоянно попрекать, поедом есть, донимать постоянными придирками, попрёками, пилить (разг.) (кого-л.); гъуьнтIуьник кутун — донимать упрёками, постоянно упрекать (кого-л.); гъуьнтIуьник хьун — подвергаться постоянным попрёкам.

гъуьр (-уь, -е, -ер) — мука : гъуьруьн — мучной; гъуьруьн хапIа — мучная похлёбка; гъуьр регъуьн — молоть муку; гъуьр сафунай ягъун — просеивать муку через сито; кукран гъуьр — см. квак.

гъуьргъвец (бран.) — человек с дряблой кожей.

гъуьргъвеш — 1. дряблый, вялый. 2. (перен.) слабохарактерный.

гъуьргъуь — 1. слабый (не тугой). 2. просторный : и чекмеяр зи кIвачериз гъуьргъуь я — эти сапоги мне велики, просторны. 3. (перен.) вялый, дряблый : гъуьргъуь авун — а) делать слабым, ослаблять (что-л.); б) делать просторным (что-л.); в) (перен.) делать дряблым, вялым (кого-что-л.); гъуьргъуь хьун — а) становиться слабым (не тугим), ослабляться; б) становиться просторным; в) (перен.) становиться вялым, лряблым, слабеть.

гъуьргъуьвал — 1. слабость (в противоположность тугости). 2. перен. дряблость, вялость.

гъуьргъуьдаказ (нареч.) — слабо (не туго).

гъуьргъуьз — см. гъуьргъуьдаказ.

гъуьр-гъуьр : гъуьр-гъуьр авун — раздроблять, размельчать, разбивать вдребезги (что-л.); гъуьр-гъуьр хьун — раздробляться, размельчаться, разбиваться вдребезги.

гъуьр-гъуьрун (-из, -на, -а) — см. гъуьр-гъуьр (гъуьр-гъуьр авун).

гъуьрч (-е, -е, -ер) — охота : гъуьрчен — охотничий; гъуьрчен кицI — охотничья собака; гъуьрчез фин — ходить на охоту; кац авачирла, кьифер гъуьрчез фида (погов.) — когда нет кошки, мыши выходят на охоту; гъуьрч авун — охотиться; гъуьрч ягъун — а) убивать дичь на охоте; б) (перен.) удачно и легко добывать, получать (что -либо).

гъуьрчехъан — охотник.

гъуьчI (-ре, -ре, -ер) — моль : тух тежер гъуьчI хьтинди — ненасытный как моль.

гъын — см. гъун.